Om te weten te komen hoeveel boeddhisten er in België zijn, moeten we ons eerst afvragen
wat het betekent om boeddhist te zijn. Voor de verschillende erediensten en levensbeschouwingen die momenteel erkend zijn, houden schattingen van het aantal
aanhangers niet specifiek rekening met de intensiteit van het geloof of het gevoel erbij te
horen. Voor het katholieke geloof in België worden de gelovigen momenteel ingedeeld in twee gemeenschappen: praktiserende katholieken en niet-praktiserende katholieken.
Simpel gezegd word je als niet-praktiserend katholiek beschouwd als je kort na je geboorte
bent gedoopt, de grote lijnen van wat je op school hebt geleerd over het geloof in het bestaan van een scheppende God niet in twijfel trekt, maar niet regelmatig naar de zondagsmis gaat. De bevestiging van dit geloof komt tot uiting in bepaalde belangrijke momenten in het leven die in de kerk plaatsvinden, zoals de doop van kinderen, bruiloften en begrafenissen. De praktiserende katholieken zijn dezen die minstens één keer per maand de mis bijwonen (1).
Aangezien het boeddhisme eerder een filosofie en een levenskunst is, wordt een praktiserend boeddhist verondersteld zijn of haar praktijk te integreren in het dagelijkse leven en elke dag een bepaalde hoeveelheid tijd te besteden aan studie en/of meditatieve concentratie of het reciteren van teksten. Daarom heeft de Boeddhistische Unie van België (BUB) ervoor gekozen om de boeddhistische gemeenschap in België in te delen in degenen die zichzelf als praktiserend boeddhist beschouwen en degenen die sympathiserend of niet-praktiserend boeddhist zijn.
In 2008 gaf de BUB de opdracht aan Phonecom om een enquête uit te voeren bij een
steekproef van 1.000 Belgen verspreid over de drie gewesten, met 30 vragen waarvan er 11 doorslaggevend waren om een plausibele schatting te maken van het aantal boeddhisten in België. Aangezien enerzijds deze enquête werd uitgevoerd in 2008 en het aantal boeddhisten blijft groeien, en aangezien ze geen rekening houdt met de aanwezigheid van 50.000 tot 60.000 boeddhistische immigranten (Vietnamezen, Chinezen, Japanners, Thai, Cambodjanen, Mongolen, Tibetanen, Koreanen, Nepalezen, Bhutanezen, Laotianen, Singalezen, Indiërs, Birmezen, Indonesiërs, enz.), waarvan de meesten Belgen zijn, werd het resultaat van de enquête geëxtrapoleerd om het aantal boeddhisten te schatten op 150.000 en het aantal sympathisanten op 600.000. Deze laatsten zijn mensen die al boeken hebben gelezen over het boeddhisme en/of conferenties erover hebben bijgewoond. Zij maken deel uit van het publiek waarvan men ervan kan uitgaan dat ze beroep doen op de boeddhistische centra voor morele dienstverlening.
Het is interessant om de antwoorden op sommige vragen in de enquête te bekijken door de
percentages te extrapoleren naar een Belgische bevolking van 11.700.000 mensen:
• Vraag 6: Kent u sympathisanten of beoefenaars van het boeddhisme? Antwoord Ja:
10,6%, of 1.294.000 inwoners;
• V 8: Heb je ooit boeken over boeddhisme gelezen? Antwoord Ja: 20,5% of 2.398.500
inwoners;
• V 10: Heb je ooit opzoekingen gedaan over het boeddhisme? Antwoord Ja: 11,7%,
d.w.z. 1.368.900;
• V 12: Heb je ooit boeddhistische plaatsen bezocht in België of in het buitenland?
Antwoord Ja: 13,3%, of 1.556.100 inwoners;
• V 17: Heeft u ooit deelgenomen aan een programma (lezing, meditatie, etc.) in een
boeddhistisch centrum? Antwoord Ja: 4,0%, d.w.z. 468.000 inwoners;
• V 18: Beoefent u het boeddhisme? Antwoord Ja: 0,085%, d.w.z. 99.450 inwoners;
• V 26: Ziet u de erkenning van het boeddhisme als een meerwaarde? Antwoord Ja:
49,5%, d.w.z. 5.791.500 inwoners;
• V 27: Zou dit u kunnen stimuleren om uw interesse ervoor te verdiepen? Ja: 17,8%,
d.w.z. 2.082.600 inwoners;
• V 28: Zou dit je aanmoedigen om het te beoefenen? Antwoord Ja: 7,9%, of 924.300
inwoners;
• V 29: Vindt u dat het boeddhisme op dezelfde manier als andere religieuze of
filosofische tradities onderwezen zou moeten worden in scholen? Antwoord Ja:
58,2%, d.w.z. 6.809.400 inwoners;
• V 30: Denkt u dat het wenselijk zou zijn dat mensen die dat wensen gebruik kunnen
maken van de aanwezigheid van een boeddhistische consulent in ziekenhuizen en
gevangenissen? Antwoord Ja: 86,8%, of 10.155.600 inwoners.
Aangezien het gaat om een enquête bij 1.000 inwoners, nemen we deze cijfers natuurlijk niet letterlijk, maar het is duidelijk dat uit deze antwoorden een grote interesse voor het
boeddhisme in België blijkt.
De volgende feiten bevestigen dit: op 5 juni 2006 was het Sportpaleis in Antwerpen al
uitverkocht en woonden 11.000 mensen een voordracht van de Dalai Lama bij.
Op 10 december 2016 woonden 10.000 mensen de voordracht van de Dalai Lama in het
Heizelpaleis 12 bij.
Carlo Luyckx
Voorzitter van de Boeddhistische Unie van België
(1) Wim Vandewiele, “Onderzoeksnota | Schatting van het aantal Belgen die zich bekennen tot het Rooms-Katholicisme anno 2022”